کمک گران انسانی و حیوانی تفاوت قصه های ایرانی و کشور رومانیایی هستند - وبلاگ ساعت فانتزی

به گزارش وبلاگ ساعت فانتزی، به گزارش خبرنگار خبرگزاری کتاب ایران در خوزستان، آدلا نیکولتا چیرو استادیار بخش زبان فارسی و ایران شناس دانشگاه بخارست رومانیایی ،در پانزدهمین گردهمایی بین المللی انجمن ترویج زبان و ادب فارسی به میزبانی دانشگاه شهید چمران اهواز در نشستی مجازی با عنوان: قهرمان در قصه ها و افسانه های ایرانی و رومانیانی در شرح قصه ها اعلام کرد: قصه ها و افسانه ها بخشی از میراث فرهنگی یک ملت اند که به ظاهر ساده لوحانه اما در واقع شامل: شخصیت های اسطوره ای و افسانه ای بوده و بازتاب دهنده نمادها، اعتقادات، ارزش های باطنی و سنت های یک کشور هستند.

نیکولتا چیرو قصه ها و افسانه ها را اسناد رمزگذاری شده ادیان دانست که آنالیز و گردآوری شان می تواند نوع زندگی ، تفکر مردمان، تفاوت و تشابه های فرهنگی هر ملت را نشان دهد.

وی اضافه نمود: در این پژوهش نبرد میان قهرمان با شخصیت های شریر قصه ها و سفرهای قهرمانان را تحلیل و تفاوت شخصیت های قصه های رومانیایی را با شخصیت های ادبیات فارسی آنالیز کردیم . شخصیت اول فدفوموس قهرمان مرد قصه ها و افسانه های رومانیایی است و این نام با شخصیتش رابطه تنگاتنگی دارد. فدفوموس شبیه به شاهزاده افسونگر ادبیات آمریکایی است و دارای ویژگی هایی مانند: شجاعت، پاکی عدالت، نمادجوانی ، عشق و نیکی است و مردم را از مصیبت ها نجات و شخصیت های شریر را شکست می دهد و پس از فوت پدرش بر تخت پادشاهی می نشیند.

استادیار بخش زبان فارسی و ایران شناس دانشگاه بخارست رومانیایی دیگر شخصیت قصه های رومانیایی را زیمن نام برد و گفت: زیمن در قصه های فولکلوریک رومانیایی موجود تخیلی و شریری است که کوشش می نماید آرامش را بر هم بزند و قهرمان قصه با آن مبارزه می نماید. شکل زیمن به انسان شبیه است با این تفاوت که او 12 سر و 12 قلب دارد. در ساختمان های بالای کوه ها ، آسمان ها و یا در جاهای دور دست سکونت دارد و آدمیان قادر به رسیدن به آن مکان ها نیستند؛ بلکه فقط پهلوانان قصه ها به آن جا دسترسی دارند. این شخصیت سوار بر حیوانات وحشی و اسب های اساطیری است و همچنین گفته می گردد که هنگامی که قصد ربودن دختری را داشت به واسطه ابری به زمین فرو می رود.

نیکولتا چیرو اضافه نمود: پرسیلا نام یک قهرمان در فولکلوریک رومانیایی است که نقش برادر کوچک خانواده در این قصه ها را ایفا می نماید و واژه پرسیلا در زبان رومانیایی به معنی فرزند کوچک خانواده است. در بخش شخصیت های زن قصه ها، ایلانا قرار گرفته است. معمولاً شخصیت شریر او را می رباید و فدفوموس او را نجات می دهد و انتها عاشق هم شده و ازدواج می نمایند. ایلانا شخصیت اسطوره ای دیگر به عنوان زیباترین پری معرفی می گردد که چشمان خورشیدی و اندام دریایی دارد و لباسش از گل دوخته شده است . ایلانا عطر خودش را به گل ها می بخشد. او صاحب گل ها و گاوهای زیبای شیردار است و فقط به مناسبت خاص ظاهر می گردد.

وی ادامه داد: در اغلب اسطوره ها ایلانا به عنوان خواهر خورشید معرفی می گردد. خورشید در فرهنگ رومانیایی جنسیت مذکر دارد. خورشید به خواستگاری ایلانا می رود اما ایلانا چهره اش را معیوب نموده و خود را به دریا می اندازد. بیشتر یاری گران انسانی قصه های رومانیایی ، پیر زنانی هستند که دارای اسامی روزهای هفته مانند قدیس چهارشنبه یا قدیس آدینه و... هستند.

این پژوهشگر رومانیانی با اشاره به شخصیت پرندگان در قصه های رومانیایی اعلام کرد: در این قصه ها پرندگان شبیه سیمرغ وجود دارد. مانند باژورا یا عقاب طلایی که پرنده نیرومند و دارای نیروهای معجزه آسا است که در سرزمین دیگری یا در سرزمین تاریکی و در زیر زمین زندگی می نماید و آشیانه خود را در بالای درخت بسیار بزرگی نزدیکی دریاچه و چاه آب می سازد. پرنده دیگر که نام آن را می توان به پرنده اعجاب انگیز ترجمه کرد، پرنده نمادین و اسطوره ای در قصه های رومانیایی است که به عنوان ملکه پرندگان شناخته شده ؛ این پرنده بسیار زیبا نغمه اش مخاطبین را جوان و مانند سیمرغ ویژگی دست نیافتنی بودن را دارد و فقط برای کسانی ظاهر می گردد که لیاقت آن را دارند.

وی قهرمان ها و شخصیت های قصه ها را معمولاً مشترک دانسته و اضافه نمود: خویشکاری قهرمانان عناصر ثابت و پایداری در تشکیل یک قصه است . توالی خویشکاری ها یکسان و از جهت ساختمان نیز یک نوع هستند و بیشتر نام های شخصیت ها بدین گونه است که قهرمان را به جایی، کشوری و یا بلاد خاصی نسبت می دهند در حالی که خصوصیت های دیگر آنها معمولاً یکسان و مشترک با قصه های هردو ملت هستند.

استادیار بخش زبان فارسی و دانشگاه بخارست رومانیایی به دیگر ویژگی های مشترک قصه ها در ایران و رومانیایی پرداخت و مطرح نمود: قهرمان مرد در قصه های رومانیایی فدفوموس است که ایلانا را نجات می دهد. این دو اسم تنها در ادبیات رومانیایی وجود دارد. اما موضوع داستان آن جهانی و مشترک با قصه های ایرانی است. در قصه های ایرانی این نوع نام های کلی برای اشخاص قصه ها وجود ندارد بلکه قهرمانان معمولاً دارای نام های معمولی مانند :علی ، حسین ، احمد، ابراهیم و غیره هستند. بعضی وقت ها هم نام قهرمانان مربوط به نقص فیزیکی آن شخص است. مانند پهلوان کچل و بعضی قهرمانان قصه های ایرانی نیز فاقد اسم هستند.

وی گفت: قهرمانان هم در ادبیات رومانیایی و هم در ادبیات فارسی فرزندان یک پادشاه و یا یک آدم فقیر هستند و در قصه های ایرانی قهرمانان می توانند فرزندان تاجر، بازرگان و یا شخصیت تاریخی همچون ابوعلی سینا با اسطوره هم باشند. در داستان های دیگر در بعضی موارد پدر و مادر هم کوشش می نمایند تا بچه دار شوند و این بچه در انتها داستان، قهرمان می گردد و یا این بچه در صورتی دیگر به طور معجزه آسایی به یاری جادوگر در ادبیات رومانیایی و یا در ادبیات فارسی توسط درویشی به جهان می آید.

نیکولتا چیرو در بخش انتهای سخنان خود به نماد حیوانات در قصه های ایرانی پراخت و اعلام کرد: حیواناتی چون: پلنگ ، شیر وببر یاریگر قهرمان قصه هستند. در حالی که در قصه های رومانیایی این شخصیت ها یافت نمی شوند و بیشتر مورچه ها، زنبورها و ماهی ها نقش یاریگر دارند و حیوانات یار ی رسان مشترکِ قصه های هردو ملت اسب، گاو و مارهستند و تنها چیزی که باعث ایجاد تفاوت میان قصه های هر دو کشور می گردد یاریگران انسانی، حیوان مخصوص هر کشور، منظره ای که در قصه توصیف می گردد و یا بعضی سنت های مخصوص هر دو کشور هستند.