نقش ادبیات اساطیری در انتقال مفاهیم تربیتی به بچه ها - وبلاگ ساعت فانتزی

به گزارش وبلاگ ساعت فانتزی، یک نویسنده گفت: اسطوره ها به خوبی می توانند در فکر کودک جریان پیدا نمایند و پیغام تربیتی را که نویسنده قصه مدنظر دارد انتقال دهند.

مهناز فتاحی نویسنده کودک و نوجوان گفت: شخصیت های حیوانی در داستان ها به خوبی از سوی بچه ها و نوجوانان به ویژه بچه ها قابل درک و پذیرش است، حیوانات با توجه به گستردگی که دارند می توانند نماد باشند و به واسطه آن ها پیغام ها و مفاهیم تربیتی که مدنظر نویسنده است به راحتی به بچه ها انتقال داده می گردد.

به گفته فتاحی، پرداختن به این موضوع برای امروز نیست و از زمانی که انسان به وجود آمده کوشش نموده از این نماد ها و شخصیت های حیوانی برای بیان صحبت هایش استفاده کند.

او می گوید: داستان حیوانات نتیجه ارتباط انسان با حیوانات است، سعی بر این بوده که در بسیاری از داستان ها حتی داستان های بزرگسال شخصیت های حیوانی، جادویی، اساطیری وجود داشته باشند، بعلاوه برخی از حیوانات با انسان ها در قصه ها به صورت دوست و یا دشمن ظاهر می شدند و در برخی موارد با مذهب آمیخته شده است.

فتاحی گفت: نقش آفرینی حیوانات در آثار ادبی عمری به درازای زندگی بشر دارد و استفاده از شخصیت های حیوانی در اصل بر مجذوب کنندهیت و تنوع گونه های مختلف ادبی اضافه می نماید و باعث می گردد که مخاطب به آن قصه جذب می گردد.

او می گوید: کشش و مجذوب کنندهیت داستان های اساطیری برای بچه ها از بزرگسالان بیشتر است، آن ها هنگامی که با شخصیت حیوانی در یک کتاب رو به رو می شوند می توانند با قصه همزاد پنداری نمایند، رفتار ها و گفتار های مثبت شخصیت داستان را بپذیرند بعلاوه به پیغام اصلی داستان که در حیوانات خیر و شر وجود دارد، ماجرایی در جریان داستان شکل می گیرد و به پیغام نهایی داستان دسترسی داشته باشند.

به گفته فتاحی، بسیاری از نویسنده های ایرانی از جمله عطار، مولوی، سعدی به چنین موضوعی پرداخته اند، تعدادی از سرود های ایرج میرزا با موضوعات کلاغ و روباه، موش که از آن ها برای این شخصیت های حیوانی استفاده شده است کوشش نموده تا برای بیان مفهوم مدنظر خود از شخصیت های حیوانی استفاده کند.

این نویسنده کودک و نوجوان گفت: اسطوره ها به وسیله مجذوب کننده کردن داستان ها بچه ها را می توانند به مطالعه ترغیب نمایند و به نویسندگان این امکان داده می گردد تا نکات تربیتی، پیغام آموزشی خود را به بچه ها انتقال دهند، بسیاری از این شخصیت های جادویی همچون دیو، پری، در داستان های کودک وجود دارند، اما معمولا چنین شخصیت هایی در داستان بزرگسال کارکرد مذهبی دارند، در داستان های کودک به چنین شخصیت هایی از منظر مذهب دیده نمی شوند و به شکل کاملا بچه هاه تغییر پیدا می نمایند تا بتوانند مفاهیم ارزشمندی که مدنظر است به بچه ها بیاموزند.

او می گوید: بسیاری از اسطوره ها و شخصیت های جادویی که وارد قصه های بچه ها می شوند باید دارای ویژگی مثبت باشند، اسطوره برای بزرگسال قابل فهم است، اما برای اینکه کودک در جریان داستان قرار بگیرد قسمت هایی از قصه با حفظ اصالت داستان برای فهم بهتر کودک تغییر پیدا می نماید.

فتاحی گفت: بچه ها و نوجوانان به وسیله افسانه ها و اسطوره ها با بخشی از فرهنگ کشور خود آشنا می شوند و تخیل پردازی که در افسانه و اسطوره وجود دارد باعث می گردد که کودک حس شیرین پیروزی را درک نموده و مواردی که در تخیالات او وجود دارد و علاقمند است که اتفاق بیفتد در دنیای قصه ها برایش با تخیل پردازی رخ دهد.

او می گوید: افسانه و اسطوره ها به خوبی می توانند در فکر کودک جریان پیدا نمایند، مفهوم و پیغام تربیتی را که نویسنده و یا گوینده قصه مدنظر دارد انتقال دهند.

به گفته فتاحی، استقبال بچه ها از شخصیت های اسطوره ای و افسانه ای بسیار زیاد است و بچه ها شخصیت قهرمان را که در ادبیات می بینند به عنوان بخشی از واقعیت قبول می نمایند، بچه ها شخصیت های قصه ها را در انیمیشن، فیلم های سینمایی، کتاب های مصور را دنبال می نمایند و آن ها را الگوی رفتاری خود در پوشش، حرف زدن، راه رفتن و... قرار می دهند.

فتاحی گفت: افسانه و شخصیت های ماورایی به قدری در میان بچه ها نفوذ پیدا نموده که تصویر آن را در همه جای زندگی کودک می توان دید و بر سیستم روحی روانی کودک با پیغامد های مختلف مثبت و منفی تاثیر گذار است.

او می گوید: کارکرد قهرمان ها و شخصیت های اسطوره ای در ادبیات کودک باور پذیری او نسبت به حل مسائل است، پیغام های مختلف آموزشی از این راه به کودک منتقل و مهارت های اجتماعی او تقویت می گردد، بعلاوه سایر کارکرد تربیتی چنین آثاری برای بچه ها افزایش اعتماد به نفس، قدرت تجزیه و تحلیل است.

فتاحی گفت: باید برای خواندن چنین قصه هایی برای بچه ها و نوجوانان درنظر داشت که شخصیت داستان ها تا چه مقدار با فرهنگ ما متناسب هستند، از آن جایی که شخصیت داستان ها آیینه رفتاری بچه ها و نوجوانان هستند نباید تاثیر گذاری مسئله خشونت و پرخاشگری را در چنین آثاری را بی اهمییت دانست.

به گفته فتاحی، با استفاده از اسطوره و افسانه ها می توان فرهنگ و گنجینه ادبی، سنت و آیین ها، شخصیت های بزرگ کشور را به بچه ها و نوجوانان معرفی کرد تا با ریشه های فرهنگی ایران آشنا شوند.

وبلاگ ساعت فانتزی فرهنگی هنری ادبیات