اثر عامل مالی بر محیط زیست - وبلاگ ساعت فانتزی

به گزارش وبلاگ ساعت فانتزی، با آنکه عامل مالی هر دو نوع آزمندی و فقر را شامل می گردد، اما تأکید بر فقر ضرورت بیشتر دارد، زیرا نمی توان مسائل زیست محیطی را در دنیا امروز، به ویژه دنیا سوم طرح کرد و از مشکل فراگیر فقر یاد نکرد.

اینکه آزمندی بیش از مقدار و انگیزه کسب ثروت بیشتر و طمع اشباع ناپذیر موجب بسیاری از پیامدهای منفی، به نام معضلات زیست محیطی شده است، تقریبا کسی آن را انکار نمیکند و به جرئت می توان گفت که این عامل در رأس دیگر عوامل واقع شده است و بیش از سایر امور در این وادی، نقش دارد.

طبیعی است که افزایش جمعیت کره زمین، احتیاجهای بیشتر مالی و در نتیجه، بهره وری افزون تری در قبال خود داشته است. البته در صورتی که به احتیاجهای واقعی به صورت صحیح و روشمند پاسخ داده شود و از ایجاد احتیاجهای کاذب جلوگیری شود، این امر، مسائل زیست محیطی در پی نخواهد داشت.

یکی از دلایل اصلی این که چرا انسانها به طور فزاینده ای به حقوق حیوانات دست درازی می نمایند، افزایش احتیاجهای آنهاست. جدا از این حقیقت که روش زندگی فعلی انسان ها، بیشتر و بیشتر احتیاجهای غیر واقعی به وجود آورده است، باید توجه داشت که در قرن حاضر نسبت به قرون قبلی افراد بیشتری وجود دارند که احتیاج به غذا دارند. آمار سازمان ملل نشان می دهد که در سال 1990م جمعیت دنیا به 54.3 میلیارد نفر رسید و انتظار می رود تا سال دو هزار میلادی این رقم به 6.3 میلیارد نفر بالغ شود. 93 درصد این افزایش جمعیت در کشورهای در حال توسعه خواهد بود.

یکی از پژوهشگران پس از نقل گزارش فوق می افزاید: بی شک، افراد بیشتر و بیشتری محتاج غذایند، اما این احتیاج، علت آن نیست تا موضوع جنجالی برنامه ریزی تنظیم خانواده را قطعا بپذیریم، جز آن که تصور کنیم باید به این مشکل با دیدی نو و معنوی، همانند دید مؤمنان نگریست. وجود روحیه فردگرایی در بین بعضی گروه های اسلامی باعث رفتار نامناسب با طبیعت و محیط زیست شده و توجه به منافع آنی و فردی به جای توجه به منافع عمومی و جمعی از عوامل اصلی معضلات محیط زیست به شمار می رود.

آزمندی و مصرف بالای انسان امروز، چیزی از طبیعت باقی نخواهد گذاشت که آیندگان در بستر آن، به زندگی خویش ادامه بدهند. و برابر آمار به دست آمده، یک سوم درختان جنگل به سال 1952م بریده و مصرف شده است. در هفتاد سال اخیر، کشت و زرع نو، نیمی از خاکهای حاصلخیز را در سه چهارم زمین های مزروعی از بین برده است، چرخه حیاتی و طبیعی (زیست بوم)، تعادل و توازن خود را از دست داده است و فضولاتی مثل نایلون هرگز امکان پالایش و جذب آنها در چرخه های حیات طبیعی، وجود ندارد و بعضا حتی به گونه ای مرگ آور و غیر قابل جبران، کانونهای اولیه حیات را در کره زمین، آلوده می سازند و بقای بشر را با خطرهای حتمی روبه رو می نمایند.

با آنکه عامل مالی هر دو نوع آزمندی و فقر را شامل می شود، اما تأکید بر فقر ضرورت بیشتر دارد، زیرا نمی توان مسائل زیست محیطی را در دنیا امروز، به ویژه دنیا سوم و دنیای مسلمانان طرح کرد و از مشکل فراگیر فقر یاد نکرد. برخلاف کشورهای پیشرفته که مسائل زیست محیطی آنان عمدتا ناشی از عوامل اعتقادی، سیاسی و آزمندی پایان ناپذیر است، بخش عمده مسائل زیست محیطی دنیا سومی ها، از جمله کشورهای اسلامی ناشی از فقر و تنگدستی معیشتی است.

با قطع نظر از معدودی از کشورهای اسلامی که منابع انرژی فسیلی، مثل نفت و گاز دارند، بسیاری از مسلمانان از این نعمت خدادادی محروم اند یا به زمینه بهره وری بهینه و فراگیر آن دست نیافته اند. آنان ناچار از چوب، جنگل، انواع بوته گیاهان و فضولات حیوانات برای سوخت استفاده می نمایند. با توجه به ازدیاد جمعیت و استفاده بی رویه این منابع و محدودیت آنها، به تدریج بسیاری از منطقه ها جنگلی و مراتع و درختان میوه دار و غیر میوه دار نابود شده و فضای سبز و پوشش گیاهی و جنگلی منطقه ها زیادی، به ویژه در آسیای جنوبی، آسیای میانه و آفریقا به بیابان و کویر تبدیل شده است و اگر جلوی فرایند فزاینده و مخرب کنونی گرفته نشود، فاجعه زیست محیطی، منطقه را تهدید میکند و مسائل فراوان ناشی از آن، از جمله آلودگی هوا، شیوع انواع بیماری ها، سیلابهای مخرب و کاهش فضای سبز و پایان تعطیلی دامداری و نابودی انواع جانوران و... در انتظار مردم و منطقه ها یادشده خواهد بود. یکی از نویسندگان به این مشکل اشاره نموده و می نویسد: درختان جنگل ها برای استفاده از چوب یا برای به دست آوردن زمین بیشتری برای کشاورزی قطع می شود، در منطقه ها وسیع تری نیز درختان قطع می شوند تا زمین و مرتع برای تأمین خوراک دام ایجاد شود و گوشت دام برای برطرف احتیاج کشورهای دیگر صادر شوند. تنها از تنه درختان می توان برای تهیه الوار استفاده کرد، شاخه ها و خرده چوبها روی زمین می مانند و می پرسند و در نتیجه، گاز دی اکسید کربن و متان را وارد جو می نمایند. البته مشکل مالی به عنوان یکی از عوامل در تخریب محیط زیست، بیش از همه دنیا سوم را تهدید نموده است و این معضل حتی در خصوص کشورهایی که سال هاست با منابع انرژی سنتی فاصله گرفته، فرق نمیکند.

به اعتقاد کارشناسان، مهم ترین مشکل ساختاری در کشورهای دنیا سوم، از جمله ایران که موجب می شود محیط زیست این کشورها در معرض خطرات بیشتر قرار گیرد و حمایت از آن، فرایند کندی داشته باشد، ناشی از ضعف ساختار مالی است. طبق آماری، گفته میشود 75٪ فقرای روستایی و 76٪ فقرای شهری این کشورها در نواحی ای ساکن اند که محیط زیست آنجا به شدت تخریب شده با خطرات شدید محیطی زندگی آنها را تهدید می نماید.

منبع: محیط زیست و بهداشت، عبد المجید ناصری داوودی، مؤسسه بوستان کتاب، چاپ اول، قم، 1391

منبع: راسخون